نقش توپوگرافی و خاک در مرگ و میر درختان جنگل های بلوط زاگرس میانی

نویسندگان

احمد حسینی

ahmad hossieni professor, forests, rangelands, and watershed management research department, ilam agricultural and natural resources research and education center, areeo, ilam, iranبخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران محسن حسینی

mohsen hossieni نور- دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی تربیت مدرس

چکیده

زوال بلوط پدیده پیچیده چندعامله ای است که جنگل های بلوط در اکثر نقاط دنیا و ایران با آن روبرو هستند. به منظور بررسی نقش توپوگرافی و برخی خصوصیات خاک در پدیده مرگ و میر درختی رخ داده در جنگل های بلوط ایرانی، منطقه جنگلی شلم واقع در شمال استان ایلام انتخاب گردید. منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن از نظر توپوگرافی تقسیم شد. در هر واحد همگن 3 پلات دایره ای 1/0 هکتاری به منظور اندازه گیری میزان مرگ و میر درختی به صورت تصادفی منظم پیاده و یک پروفیل برای اندازه گیری برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (بافت، درصد رطوبت، درصد آهک، درصد مواد آلی و مقدار نیتروژن به تفکیک هر افق و عمق خاک) حفر گردید. در هر پلات قطر برابر سینه، قطر حداقل و حداکثر تاج درختان، درصد خشکیدگی تاج، مبدأ پایه ها و فرم رویشی آن ها به تفکیک گونه و متغیرهای رویشگاهی اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط 7/15 درصد از موجودی جنگل کاهش یافته که 65/97 درصد آن متعلق به گونه بلوط ایرانی بوده است. نتایج رگرسیون خطی چندگانه و آنالیز rda نشان داد که مرگ و میر درختی متأثر از ارتفاع از سطح دریا و تا حدودی جهت جغرافیایی بود؛ اما شیب دامنه تأثیر معنی داری نشان نداد. بیشترین میزان مرگ و میر درختی در طبقه های ارتفاعی بالا و جهت های جنوبی و غربی بود. همچنین تجزیه واریانس رگرسیونی و آنالیز rda نشان داد که مرگ و میر درختی متأثر از عمق و بافت خاک است. به طوری که بیشترین میزان مرگ و میر درختی در خاک های با عمق کمتر و درصد شن کمتر و سیلت بالاتر بود. نتیجه گیری شد که توپوگرافی و خاک نقش مؤثری در مرگ ومیر درختان و گسترش خشکیدگی در سطح جنگل های زاگرس دارند. شناسایی شرایط حاد از نظر توپوگرافی و خاک در این جنگل ها می تواند در مدیریت خشکیدگی درختی راهگشا و سودمند باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش توپوگرافی و خاک در مرگ و میر درختان جنگل‌های بلوط زاگرس میانی

زوال بلوط پدیده پیچیده چندعامله‌ای است که جنگل‌های بلوط در اکثر نقاط دنیا و ایران با آن روبرو هستند. به‌منظور بررسی نقش توپوگرافی و برخی خصوصیات خاک در پدیده مرگ و میر درختی رخ‌داده در جنگل‌های بلوط ایرانی، منطقه جنگلی شلم واقع در شمال استان ایلام انتخاب گردید. منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن از نظر توپوگرافی تقسیم شد. در هر واحد همگن 3 پلات دایره‌ای 1/0 هکتاری به‌منظور اندازه‌گیری میزان مرگ ...

متن کامل

بررسی پدیده زوال بلوط در درختان با ابعاد تاج مختلف در جنگل های زاگرس میانی (مطالعه موردی: ایلام)

Oak decline is an eminent factor, which has a significant role in degradation and change in Zagros forests. The goal of present study was to assess the crown surface area of oak trees in Sarableh forests, Ilam province. For this purpose, permanent sample plots were used. Eighty sample plots with 10 Ar area were applied based on systematic-random method in a 150×200 survey network in 120 ha. The...

متن کامل

بررسی ارتباط بین مقدار خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با تیپ جنگل، خصوصیات خاک و شرایط توپوگرافی در جنگل‌های قلاجه کرمانشاه

به‌منظور بررسی مقدار خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با خصوصیات خاک و شرایط توپوگرافیک، منطقه‌ای به مساحت 500 هکتار از جنگل‌های قلاجه استان کرمانشاه انتخاب شد. برای تیپ‌بندی از نمونه‌برداری منظم-تصادفی با یک شبکۀ آماربرداری200×150 متر با ترانسکت‌های 50 متری استفاده شد. سپس واحدهای کار (براساس فرم زمین، جهت، ارتفاع، درجه خشکیدگی، درجه شیب و غیره) تشکیل شد. در داخل هر واحد کاری یک نمونه‌ خاک...

متن کامل

شیوع بیماری ذغالی درختان بلوط و آزاد در جنگل های زاگرس و البرز

طی سال های گذشته (1387-1391) گزارش های متعددی از زوال و مرگ تعداد زیادی از درختان جنگلی و خسارت بالای آن در غرب کشور واصل شد. بیماری به سرعت در جنگل های رشته کوه زاگرس انتشار یافته بود. نشانه های بیماری به صورت زوال و مرگ درختان، قهوه ای شدن و خزان بی هنگام منظره عمومی بخشی از جنگل که در آن بیماری شایع است، تراوش صمغ سفید در محل شروع آلودگی روی شاخه ها و خروج حجم زیادی صمغ تیره از تنه درختان مس...

متن کامل

تأثیر مرگ و میر درختی بر ساختار جنگل های بلوط ایرانی در استان ایلام

به منظور تعیین چگونگی تغییر ساختار جنگلهای بلوط ایرانی به دنبال وقوع مرگ ومیرهای درختی، منطقه جنگلی شلم با مساحت 670 هکتار در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام انتخاب گردید. هدف این پژوهش تعیین اثر مرگ­و­میر بر ویژگیهای ساختاری توده شامل تراکم و رویه­زمینی، انبوهی تاج­پوشش، ترکیب ­گونه­ای، فرم پرورشی و همچنین شناخت الگوی توزیع تراکم و رویه­زمینی درختان مرده در طبقه­های قطری مختلف بود. در این راست...

متن کامل

بررسی بیماری سفیدک پودری درختان بلوط در جنگل های ارسباران

سفیدک پودری، جدی ترین بیماری اندام های سبز درختان بلوط در جهان می باشد که شدت آن با توجه به گونة قارچ عامل و گونة درخت میزبان متفاوت است. این بیماری در جنگلهای ارسباران بسیار شایع بوده و درختان بلوط مستقر در این جنگلها را تحت تأثیر قرار می دهد. براساس منابع موجود، دست کم 15 گونه قارچ عامل بیماری سفیدک پودری از روی حدود 92 گونه از درختان جنس Quercus در سطح جهان گزارش گردیده است. در این تحقیق، با...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات جنگلهای زاگرس

جلد ۳، شماره ۱، صفحات ۴۷-۵۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023